Elektrokardiograf to urządzenie medyczne, które w świecie kardiologii odgrywa niezwykle ważną rolę. Oczywiście w porównaniu z pierwszymi modelami, ten obecny wygląda zupełnie inaczej, to jednak jego zasada działania wciąż jest taka sama. Obecne aparaty EKG znacznie się między sobą różnią, zarówno samym wyglądem, jak również i zasadą działania. Jedno jest jednak pewne - takie badania EKG pozwalają wykryć wiele nieprawidłowości pracy serca, szybko diagnozując mniej i bardziej niebezpieczne dla zdrowia i życia choroby. Co należy wiedzieć na temat działania aparatu EKG? Jak do takiego badania się przygotować? Jakie choroby pozwala wykonać elektrokardiografia?
Aparaty EKG - czyli zacznijmy od początku
Pierwszy aparat stworzony został przez Augustusa D. Wallera ze Szkoły Medycznej St Mary’s w Londynie. To właśnie wraz z końcem XIX wieku zaczęto dokonywać pomiaru bicia ludzkiego serca.Choć to wspomniany we wstępie Waller jako pierwszy w 1887 roku zaprezentował pierwszy aparat EKG, to jednak za ojca tego sprzętu uważa się Einthovena, który pracując dogłębniej i opierając się na naukach Wallera, stworzył coś jeszcze bardziej profesjonalnego, a samo EKG na dobre wpisało się w badania pracy serca, tworząc zapis z krzywymi pokazującymi aktywność elektryczną serca. Po jego śmierci wielu wynalazców coraz bardziej dokładnie skupiło się na tych urządzeniach, tworząc wciąż coraz to lepsze sprzęty do badań. I tak, metodą prób i błędów, inspiracji poprzednimi rozwiązaniami, dziś możemy stawiać na aparaty do EKG, które są małe, szybkie i całkowicie nieinwazyjne w swoim działaniu. Mają one zastosowanie tak naprawdę wszędzie, począwszy od szpitali, przez gabinety lekarskie, po karetki pogotowia.
Zasada działania aparatów EKG
Bez wątpienia EKG serca jest niezbędnym badaniem, zarówno profilaktycznym, jak również diagnostycznym. Wykorzystując dostępne na rynku aparaty do EKG, można zmierzyć niewielkie wartości natężenia prądu elektrycznego. Praca tego sprzętu opiera się na zasadzie działania galwanometru. Ten jest bowiem czułym miernikiem magnetoelektrycznym, który właśnie to natężenie prądu wykrywa i określa jego wartość.To właśnie galwanometr i podłączone elektrody EKG na ciele człowieka, tworzą obwód elektryczny, który określany jest jako odprowadzenie. Stworzone w zapisie elektrokardiogramy powstają dzięki odpowiedniej zasadzie działania takiego urządzenia. Prąd płynie od napięcia wyższego, do niższego, tym samym doprowadzając do odchyleń wskazówek galwanometru. Wykorzystując filtrację i wzmocnienie, pojawia się elektrokardiogram.
Odprowadzenia można podzielić na dwa rodzaje:
- kończynowe - elektrody znajdują się na przedramionach i na lewym podudziu, czyli na nadgarstkach i najczęściej na kostce.
- przedsercowe - elektrody znajdują się na klatce piersiowe.
Obydwa odprowadzenia przedstawiają różne sygnały elektryczne, stąd też biorąc je razem pod uwagę, można wykryć pełny obraz aktywności elektrycznej serca. Dzięki takiej zasadzie działania sprzętu wykorzystującego te odprowadzenia, wykryć można takie choroby i zaburzenia rytmu serca jak:
- tachykardia
- bradykardia
- zapalenie mięśnia sercowego
- trzepotanie i migotanie przedsionków
- zapalenie osierdzia
- blok lewej odnogi pęczka Hisa
- blok prawej odnogi pęczka Hisa
- zawał serca
EKG bardziej zaawansowane
EKG spoczynkowe jest najczęściej wykonywanym badaniem, jeśli w grę wchodzi praca serca i układu krwionośnego. Elektrokardiografia jest szybka, prosta, komfortowa i nieinwazyjna. Nie zawsze jednak pozwala ona wykryć nieprawidłowości pracy serca, szczególnie, gdy te pojawiają się w chwili aktywności. Co więc w takiej sytuacji zrobić? Są dwa na to sposoby:
- EKG wysiłkowe - w tym badaniu pacjentowi zakłada się na ciało elektrody EKG, a następnie ten podłączony do nich spaceruje po bieżni lub jeździ na rowerku. Wraz ze wzrostem aktywności fizycznej, zauważalny może być zmieniający się rytm serca
- holter EKG - w tym przypadku serce pacjenta badane jest przez 24 lub 48 godzin ciągiem. W ten sposób, jeśli pojawiają się zaburzenia pracy serca okresowe, holter jest w stanie wówczas je wykryć. Takie urządzenie należy nosić ze sobą przez cały czas, tak, aby mogło ono rejestrować sygnał czynnościowy serca, zapisując go i dalej poddając analizie. Zapis EKG ma tutaj niebywale duże znaczenie.
Jedno jest pewne - absolutnie żadnych objawów nie można lekceważyć. Serce jest najważniejszym mięśniem w naszym organizmie. Warto więc żyć tak, aby jego doskonała kondycja i siła trwały jak najdłużej. Niezbędna jest więc tutaj aktywność fizyczna, zdrowa i zbilansowana dieta, a także odpowiednia ilość snu i jak najmniej sytuacji stresowych. Jeśli o to zadbamy, z pewnością ryzyko zachorowania na choroby serca będzie niższe. Należy reagować na objawy takie jak: kołatanie serca, ból w klatce piersiowej, omdlenia czy problemy z oddychaniem, bo zawsze mają one swoją przyczynę, a niezbadane mogą doprowadzić do tragicznych w skutkach konsekwencji. O serce należy dbać każdego dnia!
