EKG to jedno z najczęściej wykorzystywanych badań w kardiologii, które to wykonywane może być profilaktycznie, diagnostycznie lub w celu sprawdzenia skuteczności leczenia. Jedną z przypadłości, jakie pojawiają się niezwykle często jest zawał serca. W tym artykule postaramy się odpowiedzieć na pytanie, czy EKG wykaże przebyty zawał, a jeśli tak, jak zapis badania EKG w takim przypadku wygląda.
EKG - proste, nieinwazyjne i skuteczne działanie
Badanie EKG jest jednym z podstawowych, jeśli chodzi o postawienie diagnozy czy monitorowanie pracy serca. Wykrywa takie choroby i zaburzenia rytmu serca, jak na przykład arytmia, niedokrwienie mięśnia sercowego, a także chorobę wieńcową, migotanie przedsionków czy właśnie - zawał, choć tutaj nie zawsze okazuje się to być takie oczywiste.
Zapis EKG występuje w formie krzywej EKG, która to przedstawia między innymi dopływ krwi do przedsionków, skurcz komór, a także i odpływ krwi. Wykonując badanie spoczynkowe EKG tworzy się tak zwany zapis zmian napięć elektrycznych, jakie tworzą się w sercu. Obok wywiadu z pacjentem i samego badania fizykalnego, to właśnie elektrokardiografia stanowi najbardziej trafne rozwiązanie, w celu wykrycia chorób, w tym właśnie zawału.
Kiedy pojawiają się niepokojące objawy, takie jak duszności, bóle w klatce piersiowej, problemy z oddychaniem, a także zawroty głowy czy osłabienie, z pewnością niezbędne jest skierowanie na EKG, dzięki któremu można wykluczyć lub potwierdzić postawioną diagnozę. Co więcej, samo EKG stanowi stosunkowo często powtarzane badanie w przypadku podejrzenia lub wcześniejszego wystąpienia takich chorób, jak: zawał serca, zapalenie osierdzia, zapalenie mięśnia sercowego czy wady serca. Jest ono także bardzo dobrym wyborem, gdy w grę wchodzi miażdżyca, nadciśnienie tętnicze, choroby niedokrwienne serca czy obecność stymulatorów serca.
Istnieje kilka rodzajów badania EKG. Klasyczne, czyli EKG spoczynkowe, w którym pacjent leży na kozetce i podpięty jest do elektrod EKG. Następnie EKG wysiłkowe, gdzie dokonuje się badania pracy serca podczas aktywności - na bieżni lub na rowerze. I trzecie badanie metodą Holtera, gdzie dokonywany jest 24 lub 48 - godzinny zapis pracy serca.
Zawał serca - czy EKG go wykryje?
Na samym początku odpowiedzmy sobie na pytanie - co to jest zawał? Jest to skutek choroby niedokrwiennej serca, będący poważnym problemem, jaki zagrażać może zarówno zdrowiu, jak również i życiu pacjenta. Zawał serca określany jest jako ostry zespół wieńcowy, prowadzący do ograniczenia przepływu krwi przez tętnice wieńcowe. Te odpowiedzialne są między innymi za doprowadzenie krwi do serca. Jeśli ten przepływ będzie mniejszy, jednocześnie mniejsza ilość krwi, a tym samym dostarczonego tlenu i składników odżywczych trafia do mięśnia sercowego, powodując poważne dla niego konsekwencje.
Zawał serca w zapisie EKG nie zawsze jest taki prosty, jakby można się było spodziewać. Najczęściej jest on jednak zauważalny i po wykonanym badaniu wiadomym jest, że miał on miejsce. Jak rozpoznać zawał serca w EKG? Wyróżnia się ostry zespół wieńcowy bez uniesienia odcinka ST, gdzie przepływ krwi jest zmniejszony, ale nadal zachowany i ostry zespół wieńcowy z uniesieniem odcinka ST, gdzie tętnica jest zamknięta, a przepływ krwi zerowy.
Jak więc wygląda zapis EKG w zawale? Widoczne są zmiany w odcinku ST i to na ich podstawie można potwierdzić przebyty zawał. Przy zawale serca pojawić mogą się trzy strefy, jeśli chodzi o obraz EKG. I tak jest to: strefa martwicy - patologiczny załamek Q, strefa uszkodzenia - fala Pardeego i strefa niedotlenienia - ujemny załamek T. W przypadku zaś, gdy odczyt EKG nie wykazuje takich zmian, a mimo wszystko objawy sugerują jego wystąpienie, można mówić tutaj o chorobie, jaką jest dławica piersiowa niestabilna.
O objawach zawału serca - czyli co może nas niepokoić?
Żadnych objawów, które mogą być związane z nieprawidłową pracą serca nie można lekceważyć i bagatelizować. Objawami zawału mogą być: ból w klatce piersiowej, bicie serca, kołatanie, poty, bladość skóry i duszności. Zdarzyć mogą się omdlenia, bóle brzucha, a nawet i stan podgorączkowy. W przypadku bólu w klatce piersiowej, który trwa dłuższy czas, konieczne jest szybkie działanie i wykonanie badania.
Patrząc na odczyt EKG po zawale, każda pojawiająca się zmiana może ukazać, którą część zawał serca objął. Może bowiem to być zawał: ściany tylnej, przedniej, bocznej, dolnej, jak również i ostry zawał serca podwsierdziowy.
Stan przedzawałowy i przechodzony zawał
Obok samego zawału, istnieją także: stan przedzawałowy i przechodzony zawał. W pierwszym przypadku mamy do czynienia ze wspomnianą dławicą piersiową, czyli niedokrwieniem mięśnia serca. Czy EKG wykaże stan przedzawałowy? U połowy pacjentów nie jest ten stan widoczny, u pozostałych zauważyć można obniżenie odcinka ST i ujemne załamki T. Ostateczną diagnozę określa się na podstawie stężenia markerów - troponiny i kinazy kreatynowej. W drugim przypadku, widoczne są zmiany, jeśli chodzi o zapis EKG po przebytym zawale.
Leczenie po zawale
Kluczowe więc znaczenie ma zdrowa dieta, aktywność fizyczna, unikanie używek, odpowiednie leczenie cukrzycy, otyłości i nadmiaru cholesterolu. Lepiej zapobiegać, niż leczyć, dlatego też profilaktyka to podstawa. W przypadku jednak, gdy do takiego zawału dojdzie, leczenie to podstawa. Uzależnione jest ono od stanu, w jakim pacjent się znajduje. I tak można tutaj zastosować leczenie farmakologiczne i tlenoterapię, niezbędna może okazać się przezskórna angioplastyka wieńcowa PCI czy też leczenie fibrynolityczne. I oczywiście na sam koniec podstawa - czyli rehabilitacja po zawale.
Zarówno EKG serca przy zawale i EKG serca po zawale odgrywa dla lekarza niezwykle ważną rolę i to na jego podstawie można podjąć odpowiednie kroki. Badanie takie określa, gdzie doszło do niedokrwienia i jak duże wyrządziła taka sytuacja dla serca szkody. Aby nie doprowadzić do takiego stanu, należy przede wszystkim chronić się przed pojawieniem się miażdżycy, jaka związana jest z powstawaniem blaszek miażdżycowych i ich pękaniem.
