Badanie EKG jest badaniem, które ma pomóc zdiagnozować zmiany w pracy serca. Od zawałów, przez arytmię do migotania komór, wszystko to wykryje nam EKG. Dzięki temu badaniu lekarz jest wstanie wcześnie postawić diagnozę, dzięki której może podjąć decyzje dotyczącą sposobu leczenia.

Jak wygląda badanie EKG?

Przed przystąpieniem do badania EKG, pacjent jest proszony o zdjęcie metalowych dodatków, np. pierścionków czy okularów, aby nie zakłóciły przebiegu badania. Następnie należy się całkowicie rozebrać od pasa w górę oraz odsłonić nadgarstki i kostki u nóg (zdjąć skarpetki).

Teraz zaczyna się krótkie przygotowanie skóry, naklejenie elektrod i samo badanie, co łącznie zajmuje około 5 minut. Pacjent kładzie się na leżance na plecach. Kończyny górne nie mogą stykać się z tułowiem, a dolne ze sobą. W sytuacjach szczególnych można wykonać badanie w pozycji siedzącej. Aby zmniejszyć opór elektryczny (czyli poprawić przewodzenie),  osoba przeprowadzająca badanie odtłuszcza skórę w miejscach, w których znajdą się elektrody, np. przy użyciu wacika nasączonego alkoholem. Jeśli pacjent ma obfite owłosienie, najlepiej aby zgolił je jeszcze w domu, przed badaniem. Następnie umieszcza się 6 elektrod na klatce piersiowej i  4 elektrody na nadgarstkach i kostkach nóg. Odprowadzenia przedsercowe (klatka piersiowa):

  • V1 – kolor czerwony
  • V2 – kolor żółty
  • V3 – kolor zielony
  • V4 – kolor brązowy
  • V5 – kolor czarny
  • V6 – kolor fioletowy.

Odprowadzenia kończynowe:

  • LA (lewa ręka) – kolor żółty
  • RA (prawa ręka) – kolor czerwony
  • LF (lewa noga) – kolor zielony
  • LF(prawa noga) – kolor czarny (uziemienie).

W trakcie badania pacjentowi należy zapewnić ciszę i spokój oraz komfort cieplny (tak aby uniknąć drżeń mięśniowych). Ważne jest również, by podczas EKG badany nie mówił i nie poruszał się, aby nie zniekształcić wyniku badania. 

 badanie ekg pacjent

Jak się przygotować do badania elektrokardiograficznego?

Do wykonania badania EKG nie trzeba się specjalnie przygotowywać. Wystarczy zgolić nadmierne owłosienie z klatki piersiowej (w przypadku osób, które je posiadają) i poinformować lekarza przed wykonaniem badania o przyjmowaniu leków (jeśli są przyjmowane).

W każdym przypadku należy odpocząć 5-10 minut przed badaniem, tak aby czynność serca nie była nadmiernie przyspieszona. Nie ma ograniczeń co do spożywania posiłków i napojów przed badaniem EKG, jednak należy unikać napojów przyspieszających akcję serca, np. kawy i herbaty. Warto pamiętać, że na wynik badania EKG mogą wpływać również zaburzenia elektrolitowe w surowicy (m.in. stężenie potasu lub wapnia).

 

Co wykrywa badanie EKG?

Zaburzenia przewodzenia:

  • blok zatokowo-przedsionkowy (zaburzenie przewodzenia impulsu elektrycznego z przedsionków do komór): całkowite lub okresowe wypadnięcie załamka P
  • blok przedsionkowo-komorowy (zaburzenie przewodzenia impulsów elektrycznych z przedsionków do komór): odstęp PQ powyżej 0,2 s

Zaburzenia rytmu i częstości pracy serca:

  • niemiarowość zatokowa: odstęp TP zmniejsza się podczas wdechu i wzrasta podczas wydechu
  • bradykardia zatokowa (wolniejszy niż przeciętnie rytm serca): zespół QRS, odstęp PQ i QT mogą się nieznacznie poszerzyć, nie przekraczając normy (zjawisko normalne u sportowców)
  • tachykardia zatokowa (przyspieszony rytm serca): zespół QRS oraz odstępy między załamkami mogą być prawidłowe lub skrócone, pozostając w granicach normy
  • trzepotanie przedsionków: od 250 do 350 pobudzeń na minutę, zespoły QRS mogą pojawiać się po dwóch załamkach P w stosunku 2:1 lub większym, w zapisie widoczna jest fala trzepotania w postaci zębów piły
  • migotanie przedsionków: 350–600 pobudzeń przedsionków na minutę, całkowita niemiarowość pracy serca, występowanie fali migotania – tzw. fali F
  • trzepotanie komór: częstość wyładowań w komorach 200–300 na minutę, w zapisie EKG widać niemal idealną, bardzo charakterystyczną sinusoidę
  • migotanie komór: częstość wyładowań w komorach od 400 do 600 na minutę, w zapisie EKG brak jakiejkolwiek regularności

Nieprawidłowości dotyczące budowy i rozmiarów jam serca:

  • powiększenie prawego przedsionka: wysoki załamek P zwany P-pulmonale
  • powiększenie lewego przedsionka: P-mitrale
  • przerost lewej komory: zwiększona amplituda załamków R lub S, odcinek ST obniżony skośnie do dołu, załamek T ujemny lub ujemno-dodatni w V5–V6, odchylenie osi elektrycznej serca prawidłowe, rzadziej w lewo
  • przerost prawej komory: zwiększona amplituda R w V1 i aVR, obniżenie odcinka ST skośne do dołu, załamek T ujemny lub ujemno-dodatni w V1–V2, odchylenie osi elektrycznej serca w prawo > 110°

Uszkodzenie określonych rejonów serca:

  • zapalenie osierdzia: obniżenie odcinka PQ poniżej 0,8 mm
  • zaciskające zapalenie osierdzia: mała amplituda zespołów QRS: <5 mm w każdym z odprowadzeń kończynowych i < 10 mm w każdym z odprowadzeń przedsercowych
  • zapalenie mięśnia sercowego: arytmie nadkomorowe i komorowe - u ponad połowy chorych, zaburzenia przewodzenia przedsionkowo-komorowego i śródkomorowego, blok lewej odnogi pęczka Hisa – u około 20% chorych
  • zawał serca: pierwszym, choć rzadko uchwytnym, objawem świeżego zawału jest pojawienie się wysokich, szerokich i symetrycznych załamków T w odprowadzeniach, w których później dochodzi do uniesienia odcinków ST, stopniowe unoszenie się odcinków ST w co najmniej 2 odprowadzeniach – na ogół nieuchwytne kilka dni po zawale, czas trwania załamka Q co najmniej 0,03 s i/lub jego głębokość wynosząca 1 mm lub więcej – podstawa rozpoznania w EKG zawału przebytego, brak załamka R

 

EKG u dzieci –czy są odmienności?

Przeprowadzając badanie EKG u dzieci, warto skoncentrować się na obniżeniu stresu: wytłumaczyć dziecku przebieg badania i wyjaśnić, że ono w ogóle nie boli, ale żeby wyniki EKG były miarodajne, w trakcie badania należy leżeć spokojnie i nie rozmawiać.

Czas na ewentualne pytania będzie zanim dziecko położy się na leżance i po zakończeniu EKG. Warto skierować naturalną dziecięcą ciekawość w stronę techniki przeprowadzania badania: pokazać małemu pacjentowi aparat EKG i elektrody, wyjaśnić, że muszą one zostać przyklejone do skóry, aby urządzenie mogło zapisać czynność elektryczną serca.

EKG można przeprowadzać już u noworodków. Jedyną ważną odmiennością w przypadku dzieci są normy EKG, dotyczące takich parametrów jak załamki, odstępy i odcinki. Interpretacją zapisu EKG u dziecka zajmuje się kardiolog dziecięcy.

ekg u dziecka